ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΡΥΘΡΟΛΕΥΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

“Το να είσαι ανίκητος εξαρτάται από την άμυνα” - Sun Tzu, Κινέζος στρατηγός και συγγραφέας της Τέχνης του Πολέμου

Ο Ολυμπιακός μπορεί να μην είναι αήττητος μετά από 21 παιχνίδια στη φετινή Ευρωλίγκα, αλλά αν ένα είναι το στοιχείο που έχει συμβάλλει τα μέγιστα στο να είναι οι ερυθρόλευκοι φαβορί για την είσοδο στα playoffs με πλεονέκτημα έδρας, αυτό είναι η απόδοσή τους στην άμυνα. Κι αυτό το στοιχείο γίνεται ακόμα πιο σημαντικό αν σκεφτεί κανείς πως μιλάμε για μια ομάδα που δεν έχει αλλάξει πολύ σε σχέση με πέρυσι, ενώ παράλληλα έχασε και έναν από τους πιο αξιόπιστους defensive stoppers στην Ευρώπη, τον Daniel Hackett. Ποιοι είναι, λοιπόν, οι παράγοντες που κάνουν την αμυντική διαφορά μετατρέποντας τον Ολυμπιακό από μια ομάδα αποκλεισμένη στο περσινό Τop-16 σε ένα σύνολο που μπορεί να φτάσει μέχρι το τέλος της φετινής διοργάνωσης;

- Ο  Khem Birch ως κεντρικός άξονας

Με την παράδοση που έχει δημιουργήσει ο Ολυμπιακός στη θέση του mobile center, τα όσα κάνει φέτος ο Καναδός δεν θα έπρεπε να αποτελούν καμία έκπληξη. Και με τη μέχρι στιγμής απόδοσή του στην πιο απαιτητική χρονιά της Ευρωλίγκας, η άποψη πως η επιρροή του στο παιχνίδι του Ολυμπιακού ξεπερνάει αυτή του Othello Hunter και του Bryant Dunston δεν είναι καθόλου άτοπη. Aπό τη στιγμή που ο Birch προσαρμόστηκε σχεδόν άμεσα στις πνευματικές απαιτήσεις της Ευρωλίγκας (η μόνη άχρωμη εμφάνισή του που με δυσκολία κανείς θυμάται είναι αυτή της πρεμιέρας στη Μαδρίτη), η αθλητικότητα και ο έλεγχος των κινήσεών του του δίνει το δικαίωμα να στέκεται απέναντι σε ψηλούς όπως ο Udoh και ο Hines επί ίσοις όροις. Ένα παράδειγμα:

O Udoh καταφέρνει να βγάλει τον Birch εκτός θέσης, όμως ο Καναδός καταφέρνει να την ανακτήσει και να μην επιτρέψει στον center της Fener να τελειώσει εύκολα τη φάση. Λίγοι είναι οι παίκτες που σε ένα τέτοιο match-up θα είχαν χάσει την τοποθέτηση και την ισορροπία τους και θα είχαν καταφέρει να επιστρέψουν έχοντας ανάσες να αμυνθούν μέχρι τέλους.

H αμυντική του προσφορά δεν περιορίζεται μόνο στο ότι μπορεί να σταθεί απέναντι στους καλύτερους mobile της διοργάνωσης, αλλά είναι ένας παίκτης που μπορεί να χαμηλώσει και έχει το footwork να ακολουθήσει οποιονδήποτε playmaker μέχρι το καλάθι. Σε μια άμυνα όπως του Ολυμπιακού που η ανταπόκριση στις αλλαγές είναι από τα σημαντικότερα στοιχεία, αυτό το χαρακτηριστικό καθιστά τον Birch απαραίτητο εργαλείο. Κι ακόμα κι αν ο παίκτης που έχει απέναντι λέγεται Sergio Lull και μπορεί να διαχειριστεί υποδειγματικά το κορμί του στις επαφές μιας διείσδυσης, ο Birch μπορεί να ακολουθήσει:

Εκτός από το πώς ο Καναδός ανταποκρίνεται απέναντι σε ψηλούς και κοντούς αντιπάλους με τις τοποθετήσεις του σώματός και το footwork του, η αποτελεσματικότητά του στην προστασία της ρακέτας απεικονίζεται και στον τομέα του rebounding. Είναι πρώτος σε συνολικά rebounds στον Ολυμπιακό (6,3/αγώνα) και πέμπτος στην Ευρωλίγκα με 143 ενώ ο Ολυμπιακός είναι η ομάδα με τα περισσότερα rebounds μέχρι στιγμής, έχοντας μαζέψει 790. Το αποτελεσματικό rebounding είναι οπωσδήποτε προϊόν ομαδικής δουλειάς, αλλά είναι δεδομένο πως το μεγαλύτερο βάρος αναλογεί στην frontline της εκάστοτε ομάδας. Αυτό αναδεικνύει ακόμα περισσότερο το impact του Khem Birch, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς πως στο πρώτο μισό της σεζόν τη θέση 5 συμπλήρωναν ο παρών-απών Patrick Young (ή και μόνο απών) και ο αναιμικός Nikola Milutinov (ιδιαίτερα ανεβασμένος τελευταία, δίνει στον Ολυμπιακό μια σίγουρη λύση για οποιοδήποτε βαρύ κορμί στέκεται απέναντι).

- Ο Παπανικολάου ως defensive stopper

Για τον Κώστα Παπανικολάου μιλήσαμε πριν δύο μήνες, όταν οι κακές επιθετικά εμφανίσεις του πλήγωναν τη συνολική λειτουργία του Ολυμπιακού. Παραθέτουμε από το κείμενο “Fact or Fiction: Το Πρώτο Δείγμα”:

Το δίλημμα Παπανικολάου ή Παπαπέτρου δεν υπάρχει καν. Η πραγματική ερώτηση είναι το πώς πρέπει να τους διαχειριστείς ώστε να αποδόσουν καλύτερα. Ο σωστός τρόπος δεν είναι το να εκβιάζεις καταστάσεις για να πετύχεις το ακατόρθωτο, αλλά το να χρησιμοποιείς σωστά το κάθε εξάρτημα για την ομαλή λειτουργία μιας μηχανής.

O coach Σφαιρόπουλος διαχειρίστηκε με υπομονή την περίπτωση του Έλληνα forward δίνοντάς του την ευκαιρία να βρει ρυθμό μέσα από την άμυνα. Ιδιαίτερα μετά την απώλεια του Daniel Hackett και την επιλογή του Waters ως αντικαταστάτη, ο Ολυμπιακός χρειαζόταν απεγνωσμένα έναν ακόμα defensive stopper που θα μπορούσε να κυνηγήσει στην περιφέρεια αλλά και να ανταποκριθεί ικανοποιητικά σε περίπτωση που βρισκόταν με ψηλότερο αντίπαλο στο post μετά τις αλλαγές. Ο Παπανικολάου μπορεί να κάνει και τα δύο. Ένα παράδειγμα:

O Jaka Blazic φεύγει στον αιφνιδιασμό, αλλάζει πορεία ντριπλάροντας πίσω από την πλάτη, αλλά ο Παπανικολάου καταφέρνει να βρει την ισορροπία του και να ακολουθήσει μέχρι τέλους για το block.  

Δείγμα του ότι ο Παπανικολάου είναι πλεόν σε καλύτερη κατάσταση, είναι και το ότι τα χαρακτηριστικά του chasedown blocks έχουν επιστρέψει και τα βλέπουμε όλο και συχνότερα, ενώ επανέρχονται και τα baseline cuts φτάνοντας μέχρι το καλάθι (όταν δούμε κάρφωμα σε τέτοια φάση θα μπορούμε να μιλάμε για ολική επαναφορά στην προ NBA κατάσταση). Παραμένοντας, όμως, συγκεντρωμένοι στην αμυντική του προσφορά, πληροφοριακή είναι και μια ματιά στη στατιστική. Δεύτερος rebounder του Ολυμπιακού με 4,5/αγώνα, πρώτος στα κλεψίματα με 1,3/αγώνα και τρίτος σε blocks με 0,5/αγώνα.

Ο Ολυμπιακός χρειάζεται τον Παπανικολάου των τελευταίων παιχνιδιών, ιδιαίτερα μετά από το πώς έχει διαμορφωθεί το rotation στο ερυθρόλευκο backcourt. O Waters ανταποκρίνεται και από την πρώτη μέρα δείχνει ότι μπορεί να τρέξει την ερυθρόλευκη επίθεση για τα λεπτά που του αναλογούν, ο Σπανούλης διαθέτει τη μέγιστη δυνατή ενέργεια στην επίθεση και παρά το ότι υπάρχει ο Μάντζαρης ως defensive stopper, το πλεονέκτημα που μπορεί να δώσει ο Παπανικόλαου δυσκολεύοντας έναν περιφερειακό να πάρει προσπάθειες είναι ζωτικής σημασίας.

- Θέματα προς διόρθωση

Αν ένα είδος επίθεσης δυσκολεύει τον Ολυμπιακό στο να αμυνθεί σωστά, αυτή είναι η half court offense ομάδων που κυκλοφορούν την μπάλα ψάχνοντας την extra πάσα για να βγει το ελεύθερο σουτ στην αδύναμη πλευρά. Ας θυμηθούμε το πόσο ο Ολυμπιακός δυσκολεύτηκε πέρσι με την Κhimki του Kurtinaitis ή το τι συμβαίνει απέναντι στην Bamberg τα τελευταία δύο χρόνια. Και μπορεί ο Ολυμπιακός να επικράτησε στην πρόσφατη εντός έδρας αναμέτρηση με τους Γερμανούς, όμως τους έδωσε το δικαίωμα της επιστροφής στο παιχνίδι λόγω λαθών στην άμυνα. Ένα παράδειγμα:

Η Bamberg σχεδόν χάνει την μπάλα στην περιφέρεια, ο Ολυμπιακός δεν το εκμεταλλεύεται, η κίνηση του Causeur προς τον κεντρικό διάδρομο παρασύρει Birch και Lojeski, και ο Nicolo Melli ευστοχεί για τρεις. Οι ερυθρόλευκοι πρέπει να αποφύγουν τέτοιες αμυντικές ανισορροπίες ως αποτέλεσμα της έλλειψης συγκέντρωσης. Απέναντι στους Γερμανούς δεν το πλήρωσαν, δεν συνέβη όμως το ίδιο και στο Μιλάνο που υπογράμμισε μια ακόμα αδυναμία.

Στο Mediolanum Forum εμφανίστηκε ο χειρότερος αμυντικά Ολυμπιακός της σεζόν εκθέτοντας την transition defense των ερυθρόλευκων:

Παρατηρήστε τον κεντρικό διάδρομο στον αιφνιδιασμό των Ιταλών: Πρίντεζης και Birch είναι ήδη πολύ μακριά για να προλάβουν να τον καλύψουν, ο Σπανούλης φεύγει στην πλευρά για να καλύψει τον Dragic, ο Green δεν κινείται καν προς το κέντρο κι οι ερυθρόλευκοι στην ουσία ανοίγουν αντί να κλείσουν το δρόμο του Pascolo προς το καλάθι. Η σωστή ομαδική άμυνα στον αιφνιδιασμό μπορεί να αποδειχθεί κλειδί στα playoffs, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε πως ανάμεσα στους υποψήφιους αντιπάλους είναι ομάδες που ζουν από την επιθετική παραγωγή στο ανοιχτό γήπεδο, όπως η Baskonia κι η Efes.

Ο Ολυμπιακός βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση με τη διοργάνωση να μπαίνει στην τελική ευθεία της regular season. Για να το πούμε πιο ξεκάθαρα, η θέση δεν είναι απλά πλεονεκτική, αλλά θεωρούμε δεδομένο πως ο Ολυμπιακός θα μπει στα playoffs με πλεονέκτημα έδρας. Οι ρόλοι είναι διακριτοί, το rotation έχει παγιωθεί και δείχνει λειτουργικό σε άμυνα και επίθεση, οι παίκτες ξεπέρασαν το ψυχολογικό βάρος του πρωτοεμφανιζόμενου (Birch) ή της κακής απόδοσης (Παπανικολάου), το κενό του Hackett αναπληρώθηκε χωρίς απώλειες και στις δυο πλευρές του παρκέ, και το μόνο που απομένει είναι το να διορθωθούν οι μικρές λεπτομέρειες που δε θα δώσουν στον αντίπαλο των playoffs το δικαίωμα στην ελπίδα. Η Κωνσταντινούπολη μοιάζει πιο κοντινή από ποτέ.