Κυριακή 17 Ιουλίου 2016

ΝΤΟΥΣΑΝ ΙΒΚΟΒΙΤΣ I: ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ


«Σπουδάζοντας το άθλημα, έμαθα να κοιτάζω την πραγματικότητα, να ασχολούμαι με το υπαρκτό, τον άνθρωπο». Ντούσαν Ίβκοβιτς


Αν το σερβικό μπάσκετ ήταν μια ανώτατη φιλοσοφική σχολή, ο Ντούντα θα ήταν εκείνος ο μαθητής που, αρχικά, απορροφά τις διδαχές των μεγάλων του δασκάλων, συνεχίζει φιλτράροντας κάθε πληροφορία και μελετώντας εις βάθος κάθε νόημα και καταλήγει να δημιουργήσει το δικό του φιλοσοφικό μοντέλο σε μια μορφή πιο εξελιγμένη, πιο πρωτοποριακή και πιο προσαρμοσμένη στις επιταγές της σύγχρονης εποχής. 

Κι αυτός ο παραλληλισμός δεν απέχει ιδιαίτερα από την πραγματικότητα αν σκεφτούμε το που τοποθετείται και ποιο ρόλο ενσάρκωσε ο Ίβκοβιτς στο βιβλίο του μπάσκετ των πλάβι. Ήταν ο ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ των πατριαρχών της παλιάς σχολής και της τρίτης γενιάς Σέρβων προπονητών ανά την Ευρώπη. Χρονικά, μπήκε στο παρκέ τη σεζόν 1977-78, όταν η πρώτη γενιά διένυε ήδη την πέμπτη δεκαετία της ζωής της. Σημειολογικά, ήταν ο διάδοχος του ενός πόλου, του Ράνκο Ζεράβιτσα (ο άλλος πόλος ήταν ο μυθικός Άτσα Νίκολιτς), του σημαντικότερου εκπροσώπου τής προπονητικής σχολής που μήτρα της ήταν η γειτονιά της Ραντνίτσκι. Η γειτονιά που γεννήθηκε ο Ντούντα.

Crveni Krst, Βελιγράδι: ο τόπος γέννησης μπορεί να αποτελέσει στοιχείο καθοριστικό στο μονοπάτι του καθενός και ο Ίβκοβιτς διέγραψε μια πορεία που σε σχέση με το μπάσκετ, τουλάχιστον στην αρχή, κουβαλούσε το σημάδι της γειτονιάς του. Ολόκληρη η αγωνιστική του καριέρα έγινε με τη φανέλα της Ραντνίτσκι (το ανοιχτό γήπεδο ήταν απέναντι από το πατρικό του σπίτι), από το 1958 έως το 1968, ενώ η είσοδος του στην προπονητική έγινε στο πλευρό του σημαντικότερου προπονητή που είχε βγάλει το Crveni Krst (ο Ζεράβιτσα αν και δεν είχε καταγωγή από εκεί ήταν παντρεμένος με παίκτρια μπάσκετ της Ραντνίτσκι, ενώ στην ουσία αποτελούσε τον προπονητή-αντίπαλο δέος των σχολών της Παρτιζάν και της Crvena Zvezda, αν και τις ανέλαβε και τις 2 κατά τη διάρκεια της καριέρας του).

Το Sumice Sports Center, έδρα της ομάδας μπάσκετ της Ραντνίτσκι, όπως είναι σήμερα.
Στην πλευρά που δε φαίνεται στη φωτογραφία δεν υπάρχει κερκίδα.

Κι αν το πού γεννήθηκε στιγμάτισε την πορεία του στα παρκέ, αυτός που ώθησε τον Ντούσαν να την ακολουθήσει ήταν ένας άλλος σπουδαίος προπονητής της σχολής των Σέρβων: ο Σλόμπονταν Ίβκοβιτς. Ταλαντούχος ως παίκτης, τέκνο της Ραντνίτσκι, δε βρέθηκε ο προπονητής που θα τον σταθεροποιούσε σε υψηλό επίπεδο ως παίκτη, ενώ η αδύναμη όρασή του ήταν το μεγάλο εμπόδιο μιας και την εποχή που έπαιζε πολλά παιχνίδια διεξάγονταν τη νύχτα σε ανοιχτά γήπεδα. Σπουδαίος ως προπονητής, ο πρώτος εκ των Σέρβων που πήγε στις ΗΠΑ για να εμβαθύνει γύρω από το μπάσκετ, θεωρείται ο πατέρας της προπονητικής διαχείρισης ενός οργανισμού στη Σερβία. Τι τον ένωσε με τον Ντούσαν καταφέρνοντας να τον επηρεάσει τόσο; Ήταν αδελφός του.

Έξι χρόνια μεγαλύτερος, πρότυπο για τον μικρό και καθοριστικός παράγοντας της τελικής του στροφής στο μπάσκετ παρά το πτυχίο γεωλογίας που είχε πάρει, σε μια Γιουγκοσλαβία που ο Γιόζιπ Τίτο είχε μετατρέψει σε σταθερό οικονομικό παράγοντα κάνοντας την ανταγωνιστική σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο αδελφός του ήταν επίσης αυτός που μετέδωσε στον Ντούσαν την αγάπη για τα περιστέρια και την εκτροφή τους αν και θα μπορούσε να πει κανείς πως αυτό θα μπορούσε να αποτελεί ένα οικογενειακό κληροδότημα της συγγένειας με το Σέρβο εφευρέτη Νίκολα Τέσλα. Η γιαγιά των αδελφών Ίβκοβιτς από την πλευρά της μητέρας τους ήταν αδελφή της μητέρας του Τέσλα. Ο τελευταίος, ως γνωστόν, πήρε το έναυσμα για τη μελέτη των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων από τη μελέτη των περιστεριών, ενώ πέθανε το 1943, τη χρονιά που γεννήθηκε ο Ντούντα (ο Ίβκοβιτς έχει πολλά προσωπικά ρεκόρ σε αγώνες με περιστέρια). 

Kalemegdan Citadel, Βελιγράδι: 1977 πια και ο Ζεράβιτσα καλεί το διάδοχο δίπλα του (αυτός βρισκόταν ήδη στην Παρτιζαν). Οι δύο σπουδαίοι της Ραντνίτσκι αναλαμβάνουν την ομάδα του στρατού, η έδρα είναι κοντά στο φρούριο του Βελιγραδίου και στο πάρκο Kalemegdan, μακριά από τη φτωχή γειτονιά του Ντούντα, και με φιλοσοφία που στοχεύει σε γρήγορο tempo και επιθετικό προσανατολισμό κατακτούν το Κύπελλο Κόρατς απέναντι στη Μπόσνα Σαράγεβο του Μπόγκνταν Τάνιεβιτς και του Σβέτισλαβ Πέσιτς. Την επόμενη σεζόν ο Ζεράβιτσα αποχωρεί, ο Ίβκοβιτς κάνει το ντεμπούτο του ως πρώτος προπονητής και αμέσως φτάνει στο triple crown (Πρωτάθλημα, Κύπελλο, Κόρατς) αρχίζοντας να δημιουργεί το δικό του μύθο. Η ιστορία αποκτά ιδιαίτερους συμβολισμούς αν σκεφτεί κανείς πως αυτό το triple crown το επαναλαμβάνει 13 χρόνια μετά με την Παρτιζάν ο κουμπάρος του Ντούντα, ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς. 

Η Παρτιζάν κατακτά το Κόρατς το 1978. Όρθιος πρώτος από αριστερά ο Ντούσαν Ίβκοβιτς ως βοηθός
και δίπλα του ο Ράνκο Ζεράβιτσα ως πρώτος προπονητής. 

Palais de Sport, Θεσσαλονίκη: Είναι πια 1980, ο κύκλος του Ντούσαν Ίβκοβιτς στην Παρτιζάν έχει κλείσει και μετά από κάποιους μήνες ανεργίας αναλαμβάνει τον Άρη. Η φιλοσοφία του Ντούντα είναι απόλυτα συνυφασμένη με την καλλιέργεια και την προώθηση νεαρών, κάτι που όντως πετυχαίνει στη διετία του στην ομάδα (Ρωμανίδης, Φιλίππου, Δοξάκης). Οι τίτλοι όμως δεν έρχονται, στοχοποιείται λόγω του παραγκωνισμού του τότε σταρ της ομάδας, του Χάρη Παπαγεωργίου, ενώ οι σχέσεις του είναι κάκιστες με τον άρτι αφιχθέντα Νίκο Γκάλη. Σε μια συζήτηση του με τους παράγοντες του Άρη, ρωτάει το γιατί δε δουλεύουν στη βελτίωση των μικρών παιδιών τα καλοκαίρια που δεν έχουν σχολείο και όταν του λένε πως τα παιδιά το καλοκαίρι θέλουν θάλασσα τους απαντά: «Μάλλον εσείς θέλετε θάλασσα, όχι τα παιδιά». Η φιλοσοφία του ποτέ δε βρήκε τον απαιτούμενο χώρο για να εκφραστεί πλήρως, το αναμενόμενο τέλος ήρθε και όπως συμβαίνει σε πολλές τέτοιες περιπτώσεις, όπου το βίωμα μιας αποτυχίας γεννά την ανάγκη προσωπικού επανακαθορισμού, ο Ντούντα επέστρεψε στη γειτονιά του.

Crveni Krst, Βελιγράδι (ΙΙ): Η σχέση του Ντούσαν με τον αδελφό του δεν περιορίζεται στα χρόνια που ο Σλόμπονταν αποτέλεσε οδηγό για τον Σοφό ενώ το μέγεθός της απεικονίστηκε στην επιλογή του Ντούντα να αναλάβει την Ραντνίτσκι μετά τη φυγή από τον Άρη. Η υγεία του Σλόμπονταν (χαϊδευτικά Πίβα) είχε επιδεινωθεί, τα χρόνια που οδήγησε την Ραντνίτσκι σε ευρωπαϊκές πορείες που σταμάτησαν από τη θρυλική Ignis Varese και την εξίσου ιστορική Pallacanestro Cantú ανήκαν στο παρελθόν, κι ο Ντούντα επέλεξε να επιστρέψει στο Βελιγράδι για να βρίσκεται κοντά στον αδελφό του, διαδεχόμενος τον Μπόζινταρ Μάλκοβιτς. Ο Ίβκοβιτς, όπως και όλοι οι Σέρβοι προπονητές άλλωστε, ένιωθε βαριά την ευθύνη της μετάδοσης των μυστικών του μπάσκετ σε μικρές ηλικίες και η δουλειά του αυτή τη διετία ήταν απόλυτα προσηλωμένη προς αυτή την κατεύθυνση. Δίδαξε μπάσκετ, προώθησε νεαρούς παίκτες, πλήρωσε το τίμημα της ανανέωσης με έναν υποβιβασμό και έμεινε και στη δεύτερη κατηγορία για να δει τη δουλειά του να δικαιώνεται με την επιστροφή στους μεγάλους.

Ίσως αυτός ήταν ο ρόλος του εν τέλει. Ο ρόλος του μεγάλου Δασκάλου. Ένας ρόλος-κληροδότημα του Ράνκο Ζεράβιτσα αλλά και συνολικά του Πατριαρχείου του σέρβικου μπάσκετ. Ο Ίβκοβιτς ήταν ο πρώτος μετά τους πρώτους και αυτός που δίδαξε όσα του δίδαξαν οι πρώτοι. Εκτός από τους εκατοντάδες παίκτες που γαλουχήθηκαν δίπλα του, ο Ντούντα ήταν ο μεγάλος εκπαιδευτής ολόκληρης της τωρινής γενιάς των Σέρβων προπονητών. Σε ολόκληρη την καριέρα του, ο κύκλος ήταν προκαθορισμένος. Αναλάμβανε, ανανέωνε, δίδασκε, έδινε τελική μορφή και είτε κατακτούσε είτε αποτύγχανε. Όταν ένιωθε πως ο κύκλος έκλεισε, αναχωρούσε για τα επόμενο προορισμό ξεκινώντας από την αρχή. Μετά την τελευταία του δουλειά, ο κύκλος του Ντούσαν Ίβκοβιτς έκλεισε τελειωτικά. Ίσως ως ένα συμβολικό τέλος κάνει μια βόλτα έξω από το Sumice, την έδρα της Ραντνίτσκι, ενώ μετά θα πάει να ταΐσει τα περιστέρια του Σλόμπονταν.

Χειραψία Σλόμπονταν και Ντούσαν Ίβκοβιτς 


ΥΓ: Η συνεργασία μας με το Eurohoops ολοκληρώθηκε. Ευχαριστούμε θερμά όλη την ομάδα για τη φιλοξενία, κι ιδιαίτερα το Νίκο Βαρλά.













Δεν υπάρχουν σχόλια: