ANADOLU EFES - ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ : ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Σε μια μάχη ανάμεσα σε δύο ομάδες που έχουν προσφέρει ιστορικά παιχνίδια στο παρελθόν, η Efes φιλοξένησε τον ανανεωμένο Παναθηναϊκό σε ένα match-up που τελικά αποδείχθηκε μια από τις πιο οριακές καταστάσεις που έχουμε δει μέχρι στιγμής στη σεζόν. Μπάσκετ σε υψηλό tempo, αθλητικότητα στο μέγιστο βαθμό και συνεχόμενα clutch plays, με όλα αυτά να οδηγούν στη μόλις 11η φορά που είχαμε διπλή παράταση στην ιστορία της Ευρωλίγκας.

Οι Τούρκοι ήταν οι τελικοί νικητές παρά το ότι ο Παναθηναικός είχε πολλές ευκαιρίες να εξασφαλίσει την πολύτιμη εκτός έδρας νίκη. Το μεγαλύτερο credit πρέπει να αποδοθεί στον coach Perasovic, ο οποίος κατάφερε να αντιστρέψει μια δύσκολη κατάσταση εκμεταλλευόμενος την αθλητικότητα της ομάδας του. Προσεγγίζοντας την παρουσία των δύο αντιπάλων ψάχνοντας τα στοιχεία που έπαιξαν το σημαντικότερο ρόλο στο αποτέλεσμα, μπορεί κανείς να παρατηρήσει κάποιες ενδιαφέρουσες τεχνικές λεπτομέρειες, με τη σκέψη επικεντρωμένη στη γενικότερη κατεύθυνση του αθλήματος στην Ευρώπη. 

Το ευρωπαϊκό μπάσκετ έχει σταδιακά μεταμορφωθεί, αφήνοντας πίσω σχεδόν οτιδήποτε έχει να κάνει με το δίπτυχο χαμηλός ρυθμός-λίγα λάθη που πρεσβεύει η παλιά σχολή. Ακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις του αθλήματος, έχει εισέλθει σε μια εποχή υψηλού tempo και αθλητικότητας, κι αν μια ομάδα αποφασίσει να μην ακολουθήσει αυτή την κατεύθυνση, σχεδόν αυτόματα εισέρχεται σε μια κατάσταση περιορισμένων προσδοκιών. Τόσο η Efes όσο και ο Παναθηναικός ακολουθούν αυτή την κατεύθυνση (όπως εκφράζεται από τους Heurtel και Καλάθη στο ρόλο του floor general), αλλά η Anadolu δικαιούται το extra credit για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την αθλητικότητά της ως το πλεονέκτημα που μετέτρεψε τη διαφαινόμενη ήττα σε υπερπολύτιμη νίκη. 

Μετά από ένα πρώτο ημίχρονο με τον Παναθηναϊκό να ελέγχει πλήρως το ρυθμό, ο Velimir Perasovic επιχείρησε να ανακτήσει τον έλεγχο πηγαίνοντας το παιχνίδι σε μια μονομαχία με αιχμή του δόρατος το δυναμισμό των Αμερικανών του - κι αυτό παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισε ο Dunston απέναντι στον Chris Singleton (ιδιαίτερα στο πρώτο δεκάλεπτο). 

Οι Brown, Honeycutt και Dunston συνδυάστηκαν για 35 (11 επιθετικά) από τα 51 rebounds της Efes. Αποσυντόνισαν τη frontline του Παναθηναϊκού στο δεύτερο ημίχρονο, επιβάλλοντας την επιλογή της περιφερειακής εκτέλεσης μην επιτρέποντας την επίθεση στο post. Αυτή η "απαγόρευση εισόδου" στη ρακέτα επηρέασε τόσο το τεχνικό όσο και το ψυχολογικό κομμάτι της λειτουργίας του Παναθηναϊκού. Η aggresive αμυντική συμπεριφορά της Efes δεν περιορίστηκε στο ζωγραφιστό, αλλά οι Τούρκοι άπλωσαν την παρουσία τους στο μισό γήπεδο αλυσοδένοντας τους δημιουργούς του ΠΑΟ. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πόσα picks στήθηκαν σχεδόν αμέσως μετά το κέντρο λόγω της ασφυκτικής πίεσης των αμυντικών της Efes σε κάθε γραμμή πάσας - ανοιχτοί διάδρομοι προς το καλάθι ήταν αδύνατο να βρεθούν. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατάστασης είναι η τελευταία κατοχή του Παναθηναϊκού στην κανονική διάρκεια. 

Ο Bryan Dunston χρησιμοποιεί το footwork και το μέγεθός του απέναντι στο Νίκο Παππά, ο Dogus Balbay κάνει το close-out και με την επιθετικότητά του αποκλείει τον αριστερό διάδρομο του Έλληνα guard, αναγκάζοντάς τον να σταματήσει την ντρίμπλα και να χάσει την ισορροπία του. Στη συνέχεια, ο Παππάς επιχειρεί μια πολύ δύσκολη αλλά επιτυχημένη πάσα στον Rivers και όλο το αμυντικό aggression της Efes αποτυπώνεται σε ένα μοναδικό στιγμιότυπο: τέσσερις παίκτες έξω από τη γραμμή του τριπόντου και μόλις ένας οριακά εντός της (Tyler Honeycutt).

Μιλώντας για τον Honeycutt, δε γίνεται να προσπεράσει κάποιος εύκολα την εξαιρετική του παρουσία. 38:20 ο χρόνος συμμετοχής, 15 πόντοι, 4 assists, 13 rebounds και 0 (!) λάθη. Η στατιστική του απλά επιβεβαιώνει αυτό που είναι στην πραγματικότητα ο Honeycutt: αν κάποιος είχε τη δυνατότητα να επιλέξει έναν παίκτη που εκφράζει την all-around, δυναμική φύση στο Ευρωπαϊκό μπάσκετ, ο Tyler θα ήταν μια από τις κορυφαίες επιλογές. Μελετώντας κάθε roster ομάδας που συμμετέχει στην Ευρωλίγκα, είναι δύσκολο έως απίθανο το να βρεθεί μια κατάσταση στην οποία ο Honeycutt δε θα χωρούσε έχοντας ουσιαστική προσφορά. Η σύγκριση με τον Adam Hanga της Baskonia είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις για τους forwards της Ευρωπαϊκής ηπείρου (προσωπική επιλογή ο Hanga λόγω της μεγαλύτερης επιθετικής του ικανότητας). Απέναντι στον Παναθηναϊκό, ο Honeycutt απέδωσε πλήρως το two-way μπάσκετ του coach Perasovic, αλλάζοντας με τα hustle plays του το momentum του παιχνιδιού (σε αντίστοιχο βαθμό και ο Bryan Dunston). 

Από την άλλη πλευρά, ο Παναθηναικός έφυγε από το Abdi Ipekci με ανάμεικτα συναισθήματα. Μια πιθανή εκτός έδρας νίκη κατέληξε σε ήττα εξαιτίας μικρών λαθών στις τελευταίες κατοχές. Παρ' όλα αυτά, η ήττα ήρθε μετά από μια εμφάνιση με προφανή βελτίωση στη λειτουργία της ομάδας – με έντονη τη σφραγίδα του Xavi Pasqual. Ο Νικ Καλάθης είναι πιθανότατα στην καλύτερη κατάσταση μετά την επιστροφή του στην Αθήνα και μετά την ανάρρωση του Mike James θα δούμε ένα από τα δυναμικότερα backcourts στην Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι το τεράστιο φορτίο που έχει να διαχειριστεί ο Καλάθης τώρα, με τους υπόλοιπους guards της ομάδας να είναι προφανές πως δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο δημιουργικό του ρόλο. Στην Κωνσταντινούπολη ήταν σχεδόν μια κατάσταση "ένας εναντίον όλων" με την Efes να έχει να παρατάξει Heurtel, Cotton, Granger και Balbay - όλοι τους τουλάχιστον αξιόπιστοι ballhandlers. 

Το πολύ θετικό στην εμφάνιση του Παναθηναϊκού είναι η σταθερότερη επιθετική και αμυντική ροή που παρουσίασε η ομάδα - αυτό γίνεται ξεκάθαρο αν σκεφτεί κανείς τι γινόταν στην πράσινη άμυνα 10 μέρες πριν στη Βαμβέργη μετά την πρώτη αλλαγή: ανοιχτοί διάδρομοι για το καλάθι, χαμένα match-ups και εύκολοι πόντοι δεν υπήρχαν στην εμφάνιση της Κωνσταντινούπολης, ιδιαίτερα όταν στο παρκέ βρισκόταν η αρχική πεντάδα. Στο επιθετικό κομμάτι, η παρουσία του Rivers δεν μπορεί να μείνει απαρατήρητη. Ο Αμερικανός χρησιμοποίησε όλο το επιθετικό του οπλοστάσιο, εκτελώντας μέσα από ένα φάσμα διαφορετικών κινήσεων - το scoring ability που κατέθεσε ο Rivers είναι χαρακτηριστικό παικτών από το πάνω ράφι της διοργάνωσης. Αποτελεσματικός στο να σπάει το screen για να υποδεχθεί τη μπάλα και να εκτελέσει άμεσα, ικανός να δημιουργήσει το δικό του χώρο μετά από ντρίμπλα με το αριστερό χέρι, οξυδερκής ώστε να μην εκβιάσει καταστάσεις επιλέγοντας το drive τις στιγμές που η πίεση των Τούρκων δεν επέτρεπε περιφερειακή εκτέλεση. Στον ψυχολογικό τομέα, ο Rivers φάνηκε πως έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, χωρίς κανένα φόβο να εκτελέσει στις πιο οριακές στιγμές του παιχνιδιού. 

Αν επικεντρωθεί κανείς στα αρνητικά στοιχεία της εμφάνισης του Παναθηναικού, τα σημαντικότερα ερωτήματα εγείρονται σε σχέση με το δίδυμο Μπουρούσης-Gist και με το ψυχολογικό status του Νίκου Παππά. Το να βλέπει κανείς τον Μπουρούση να προσπαθεί να αμυνθεί χρησιμοποιώντας το (ανύπαρκτο) footwork του για να προστατεύσει το καλάθι ή να ακολουθήσει έναν πιο γρήγορο αντίπαλο είναι ένα θέαμα τουλάχιστον λυπηρό. Ο Έλληνας ψηλός πάντα χρειάζεται βοήθεια από την weak side, αλλά σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις ο Gist δεν εμφανίστηκε καν μ' έναν τρόπο τόσο προκλητικό που θα νόμιζε κανείς πως είναι προπονητική οδηγία (δεδομένο πως δεν ήταν). Η frontline του Παναθηναϊκού δεν αντέχει σε τέτοιες καταστάσεις και ένας απροστάτευτος Μπουρούσης μπορεί να είναι ανοιχτή πληγή, υποβιβάζοντας στην ουσία τον ποιοτικό χρόνο που προσφέρει επιθετικά. 

Αλλά το πρόβλημα αυτού του διδύμου μπορεί να συζητηθεί και σε επιθετικό πλαίσιο. Ο Μπουρούσης είναι ο ορισμός του post-up ψηλού, ο οποίος προκειμένου να αποδώσει χρειάζεται να παίξει το ρόλο της "άγκυρας" στο low post - είτε για να σκοράρει με πλάτη είτε για να πασάρει στους cutters. Με τον Gist να παίζει πολύ κοντά του, οι αμυντικοί έχουν τη δυνατότητα να παρενοχλούν τον Έλληνα center βάζοντάς τον σε μια κατάσταση σχεδόν συνεχούς double-team, ενώ παράλληλα ο Αμερικανός δεν αποτελεί υπολογίσιμη περιφερειακή απειλή ώστε να ανοίξει χώρους στην επίθεση του ΠΑΟ. Μια λύση θα μπορούσε να είναι η χρησιμοποίηση του διδύμου Μπουρούσης-Singleton με τον Αμερικανό στο ρόλο του stretch-4 να δημιουργεί το χώρο που χρειάζεται ο Μπουρούσης για να λειτουργήσει (αυτό θα μπορούσε βέβαια να είναι πρόβλημα στο rotation με το Φώτσης-Gist ως back-up να μην είναι λειτουργικό και ανταγωνιστικό για πολλά λεπτά). 

Το άλλο μεγάλο ζήτημα είναι ο Νίκος Παππάς και ο τρόπος που διαχειρίζεται τις επιλογές του στη διάρκεια του παιχνιδιού. Είναι γνωστό και αποδεκτό πως ο Παππάς είναι σκόρερ ενστίκτου - πάντα θα κοιτάξει πρώτα το πώς θα βάλει την μπάλα στο καλάθι. Σ' αυτό το επίπεδο όμως, υπάρχουν φορές που απαραίτητες είναι οι προσωπικές παραχωρήσεις για το καλό της ομάδας. Το εύθραυστο mentality του είναι επίσης γνωστό, αλλά χωρίς μια δραματική αλλαγή στον τρόπο σκέψης του το step-up και η σταθεροποίηση της παρουσίας του στο υψηλότερο επίπεδο θα παραμείνει ένα άπιαστο όνειρο. Υπήρξαν τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις που προτίμησε να πάει μόνος μέχρι τέλους ενώ υπήρχε η επιλογή του ελεύθερου sniper στην περίμετρο. Ο coach Pasqual έχει να λύσει ένα αίνιγμα για να πάρει το καλύτερο δυνατό από τον παίκτη - δυστυχώς πολλές φορές τα αινίγματα κρύβουν αρνητικές εκπλήξεις. Με τον Παππά να είναι ήδη 26, τα περιθώρια του να εξελιχθεί σε σταθερό παίκτη ενός club με το μέγεθος του ΠΑΟ γίνονται όλο και πιο στενά - ο μόνος του αντίπαλος είναι ο εαυτός του. 

Η μάχη της Efes με τον Παναθηναϊκό ήταν χωρίς αμφιβολία μια βραδιά Ευρωλίγκας στα καλύτερά της. Είναι όμως επιτακτικό το να γίνει μια τελευταία ουσιαστική παρατήρηση, ξεφεύγοντας από το παιχνίδι αυτό καθεαυτό. Σ' ένα χρονικό σημείο του αγώνα (κι ήταν ένα σημείο πολύ σημαντικό) είδαμε κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον στο παρκέ. Εννιά Αμερικανούς συν τον Νικ Καλάθη - έναν παίκτη με αμιγώς αμερικανική μπασκετική ανατροφή. Η παραγωγή Ευρωπαίων παικτών παράλληλα με τη βελτίωσή τους είναι ένα ζήτημα που χρήζει άμεσης έρευνας. Το να μετεξελιχθεί η Ευρωλίγκα σε μια νέα NBA D-League μερικές ώρες πτήσης πιο μακριά είναι ένα ακραίο και μακρινό ενδεχόμενο για οικονομικούς και όχι μόνο λόγους, αλλά το παραπάνω γεγονός είναι σίγουρο πως μπορεί να αποτελέσει ερέθισμα για ευρύτερες συζητήσεις γύρω από το ευρωπαϊκό μπάσκετ.

ΥΓ: Η πρώτη δημοσίευση του κειμένου έγινε στο Courtside Diaries στην αγγλική. 

ΥΓ1: Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον video editor του Courtside Diaries, Γιώργο Κούρτη (https://twitter.com/GiorgosKourtis), για τα πολύτιμα gifs του.